REJ I INNI

Poeta Mikołaj Rej nazywany był przez jednych historyków kultury „patriarchą literatury polskiej”, a przez innych nawet „ojcem piśmiennictwa polskiego”. Ten wielbiciel uroków życia wiejskiego, jak niedawno odkryto, w 1563 roku nabył dom na Przedmieściu Krakowskim w Lublinie. Sprzedającym był lubelski rajca i kupiec, Jan Gibel. Cena jaką Rej zapłacił nie była wysoka. Wpływ na to mógł mieć pewien stopień zażyłości Reja z Giblem oraz to, że dom ów, prawdopodobnie drewniany, nie był obszerny. Miał służyć Rejowi, jako miejska rezydencja w trakcie jego pobytów w Lublinie. Trudno dzisiaj podać dokładną lokalizację tego domu.

Z kolei poecie Janowi Kochanowskiemu 22 sierpnia 1584 r przyszło w Lublinie umrzeć. Przyjechał tutaj, by wnieść skargę do króla w sprawie zabójstwa swego szwagra. 20 sierpnia, zaraz po audiencji, zasłabł i upadł na Rynku przed Trybunałem Koronnym. Zmarł dwa dni później. Wcześniej bywał w Lublinie wielokrotnie i wydaje się, że polubił to miasto. Ślad tych wizyt można odnaleźć w twórczości Kochanowskiego. Natomiast w kamienicy przy Rynku, gdzie teraz mieści się „Dom Rzemiosła” żył i zmarł w 1602 r. Sebastian Klonowic – poeta, satyryk, pisarz miejski, ławnik, wójt, burmistrz i dożywotni rajca miasta Lublina.

Pomiędzy 1460, a 1467 r. w Lublinie na świat przyszedł pisarz Biernat z Lublina. Tutaj urodził się też poeta i geograf Wincenty Pol. Andrzej Strug – pisarz, publicysta, polityk, działacz ruchu socjalistycznego i niepodległościowego urodził się w 1871 r. w kamienicy przy ul. Krakowskie Przedmieście 38 (obecnie jest tam salon Orange). Z kolei w kamienicy przy Placu Rybnym (ul. Noworybna 3) urodziła się i spędziła 12 lat życia pisarka i poetka, redaktorka pism dla dzieci, Janina Porazińska. Przy Rynku w Lublinie znajduje się również kamienica, w której w 1835 r. na świat przyszedł kompozytor i skrzypek Henryk Wieniawski. Dużo wcześniej z Lublinem związany był inny kompozytor i organista epoki renesansu, Jan z Lublina.

Dobrze jest poznawać swoje korzenie. Dobrze jest poznawać historię swojej ‘małej ojczyzny’ poprzez życiorysy wielkich ludzi, którzy ją tworzyli. A tych Lublinowi nigdy nie brakowało i nie brakuje do dziś. W Lublinie także urodziła się wybitna aktorka okresu międzywojennego Mieczysława Ćwiklińska, powojenny aktor Mieczysław Czechowicz, a później aktor Bogdan Łazuka. Z pisarzy i publicystów można dodać Zygmunta Kałużyńskiego i Marcina Wrońskiego, a z muzyków Romualda Lipko, Krzysztofa Cugowskiego, Beatę Kozidrak, czy Urszulę Kasprzak („Urszula”).

Lublin to miasto przebogate w niezwykłe miejsca, wybitnych ludzi i niesamowite zdarzenia. Warto sobie przyswajać je wszystkie, po to, by stopniowo budować swoje dobrze rozumiane poczucie wartości i dobrze pojętą dumę. Gorąco zachęcam do poznawania swoich „małych ojczyzn”.

                                                                                     Frocyn